Sınır, çocuğa 2 yaşından sonra ebeveyni (bakım vereni) tarafından koyulmaya başlanır. Sınır koymak temelde disiplin, söz geçirme, kural koyma ifadelerini anlatmaktadır. Peki, sınır koymak neden önemlidir? 

Günümüzde her şeyin sınırları vardır, yaşamın kuralları bellidir. Yaşadığımız şehrin sınırları var, evimizin sınırları var, ülkemizin sınırları var, yaşarken uymamız gereken sınırlar var... Diyelim ki çocuğunuz bu sene okula başlayacak ve onun için okul araştırması yapmaya başladınız. Bahçe duvarı olmayan bir okulu listenize alır mısınız? Tahminime göre, hayır. Neden çünkü güvenli değildir, tehlikelere açıktır. Sınırlar etkili bir şekilde çizildiğinde sağlam bahçe duvarına benzer. Yani sınırların olması güvenli olmasına anlamına gelmektedir. Aynı zamanda çocuklar sınırları istemezler ve bazen bahçe duvarını aşmak isterler. Çocukların sınırları zorlamaları o sınıra ihtiyaçları olmadığı anlamına gelmez. Bahçe duvarını aşmak istiyor diye biz onu tehlikeli bir ortamda bırakmayız. 

Yeni bir eve taşındığınızı düşünün. Yeni komşularınızla tanışmak, apartmanınıza, sokağınıza alışmak istersiniz. Komşularınıza kek ikram edip evinize davet eder, onlara gidersiniz. Ancak her seferinde size tuhaf tuhaf bakarlar ve rahatsız olmuş izlenimi verirler. “Ne yaptım ki ben?” diye düşünürsünüz. Her zaman yaptığınız şeyleri yapmaktasınızdır ancak kabul edilmemekte ve kimse size ne yapmanız gerektiğini söylememektedir. Sizden ne beklendiğini bilemez ve tedirgin hissetmeye başlarsınız. Sınırların net belirlenmediği evlerde büyüyen çocuklarda buna benzer durumlar yaşarlar. Yaşamlarını başarılı bir şekilde devam ettirmek için ihtiyaç duydukları kuralları net bir şekilde alırlarsa bu karmaşık durumları engelleyebilirler. 

Çocukların, ebeveynlerinin beklentileri ve kuralları ile ilgili açık ve net mesajlar alması doğru davranış sergilemeyi öğrenmeleri açısından önemlidir. 

Çocuklar araştırma yapmayı severler. Etraflarını gözlemleyerek, denemeler yaparak yeni davranışlar sergilerler. Yetişkinlerle etkileşim içindeyken araştırma yaparak güç ve kontrollerini keşfederler. Yapacaklarını yaptıktan sonra sonucunu gözlemlemeye başlarlar. Başkalarına karşı nasıl davranmaları gerektiğini, davranışlarının ne kadarına katlanılabileceğini yaşayarak öğrenirler. Topladıkları bilgilere dayanarak kurallar ve sınırlar hakkında bir takım inançlar geliştirirler. Bu inançları, ebeveynlerinin söylediklerine göre değil, gördükleri somut davranışlar ve yaşadıkları deneyimlerin sonucunda belirlerler. Bu araştırmaların çoğu evde yapılır. Çocuklar evde gerçek dünyaya hazırlanırlar. Araştırmalarının sonucunda bir takım sonuçlar elde etmek isterler. Doğru olan nedir, olmayan nedir? Ne kadar ileri gidebilirim, ileri gidersem ne olur? Kontrol kimin elinde? Çocuklar topladığı bilgiler sonucunda yetişkinlerle ilişkilerinde ne kadar güç ve kontrol sahibi olduklarını bulurlar. Ebeveynler bu süreçte çocuğa doğru bilgi verip sınırları net çizerlerse araştırma sürecini daha kolay atlatabilirler. Sınırlar net çizilmediğinde, çocuğa çok fazla güç ve kontrol verildiğinde otoritesi hakkında abartılı hisse kapılan çocuk daha çok deneme yapmaya başlar ve yetişkinlerle güç savaşına girer. 

Özetle; sınır koymak çocuğun kendini güvende hissetmesine ve ilişki kurarken ne kadar ileri gidebileceğini bilmesi anlamına gelmektedir. Sınır koyarken, kurallar açık ve net bir şekilde ifade edilmeli ve kuralların uygulanması konusunda ebeveyn kararlılık göstermelidir. 

Kaynakça;
Mackenzie, R. J. (2016). Çocuğunuza Sınır Koyma. (M. Gün, Çev.). İstanbul: Yakamoz. (1998). 
Çocuk Psikolojisi Eğitimi – Mehmet Teber (2020)